The text of and illustrations in this document are licensed by Red Hat under a Creative Commons Attribution–Share Alike 3.0 Unported license ("CC-BY-SA"). An explanation of CC-BY-SA is available at http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/. The original authors of this document, and Red Hat, designate the Fedora Project as the "Attribution Party" for purposes of CC-BY-SA. In accordance with CC-BY-SA, if you distribute this document or an adaptation of it, you must provide the URL for the original version.
Red Hat, as the licensor of this document, waives the right to enforce, and agrees not to assert, Section 4d of CC-BY-SA to the fullest extent permitted by applicable law.
Red Hat, Red Hat Enterprise Linux, the Shadowman logo, JBoss, MetaMatrix, Fedora, the Infinity Logo, and RHCE are trademarks of Red Hat, Inc., registered in the United States and other countries.
Linux® is the registered trademark of Linus Torvalds in the United States and other countries.
All other trademarks are the property of their respective owners.
Abstrakt
Jak pobrać obrazy ISO i utworzyć nośniki CD i DVD
1. Wprowadzenie
Projekt Fedora rozprowadza Fedorę w formie plików obrazów ISO, które można pobrać z Internetu. Można przenieść lub nagrać te pliki na czystą płytę CD lub DVD, aby następnie użyć jej do zainstalowania Fedory na komputerze.
Ten dokument pokazuje, jak pobrać te pliki obrazów i nagrać je na płytę używając kilku popularnych narzędzi. Ten dokument przyjmuje, że użytkownik nie ma żadnego doświadczenia z systemem Linux.
Oprogramowanie firm trzecich
Projekt Fedora wspiera wyłącznie oprogramowanie będące częścią dystrybucji Fedora
Wymienienie innego oprogramowania w tym artykule ma na celu poprowadzenie użytkownika we właściwym kierunku. Projekt Fedora nie jest odpowiedzialny za wszelkie szkody wyrządzone przez te pakiety oprogramowania, a ich użycie jest opisane wyłącznie dla wygody użytkowników. Ten artykuł nie jest pełnym przewodnikiem nagrywania plików ISO w każdym systemie operacyjnym.
2. Pobieranie
Pliki ISO są duże, więc pobranie ich może zająć dużo czasu, zwłaszcza używając modemu dial-up. W przypadku wolnego połączenia z Internetem proszę rozważyć użycie menedżera pobierania. Menedżery pobierania zwykle umożliwiają wstrzymanie i wznawianie pobierania w dogodnym czasie, a także wznawianie zakłóconego pobierania.
2.1. Wybieranie płyt CD lub DVD
Fedora jest rozprowadzana w kilku plikach o wielkości CD lub w jednym pliku ISO o wielkości DVD. Można użyć pojedynczego pliku ISO DVD, jeśli komputer spełnia następujące wymagania:
Posiada napęd DVD-R lub DVD-RW.
Posiada wystarczającą ilość dostępnego miejsca na pamięci masowej, aby przechować plik obrazu ISO (około 3.5 GB).
Używa systemu plików, który może przechowywać pliki większa niż 2 GB.
Aby zapisać plik ISO DVD na płytę, komputer musi posiadać napęd, który może nagrywać nośniki DVD. Jeśli komputer jest wyposażony w napęd, który nagrywa tylko nośniki CD, a nie DVD, należy pobrać pliki o wielkości CD.
System plików to metoda używana przez komputer do organizowania plików i danych na urządzeniach pamięci masowej. Niektóre systemy plików nie mogą przechowywać plików większych niż 2 GB, co uniemożliwia przechowywanie na nich obrazu DVD Fedory, który ma około 3.5 GB. FAT32 jest systemem plików, który jest ciągle często używany na starszych komputerach, i jest w ten sposób ograniczony. FAT32 był domyślnym systemem plików dla komputerów używających systemów operacyjnych Windows 98 i Windows Me, a także na wielu komputerach z systemami Windows 2000 i Windows XP, mimo że nie był domyślnym wyborem.
Jeśli komputer używa systemu Windows 98 lub Windows Me, nie należy pobierać pliku obrazu płyty DVD, zamiast niego należy pobrać plik obrazu płyty CD. Jeśli komputer używa systemu Windows 2000 lub Windows XP, można sprawdzić format napędu takiego jak C:. Należy nacisnąć przycisk Start, a następnie nacisnąć dwukrotnie ikonę Mój komputer. Następnie należy nacisnąć prawym przyciskiem na dysk, który ma zostać sprawdzony i wybrać Właściwości. Okno dialogowe wyświetla format tego systemu plików. Większość napędów na komputerach używających system Windows 2000 lub Windows XP jest sformatowanych jako NTFS, system plików który może obsługiwać duże pliki, takie jak obrazy płyt DVD.
Należy utworzyć nowy katalog, gdzie można pobrać wszystkie pliki. Potrzebne jest około 700 MB wolnego miejsca dla każdego pliku ISO o rozmiarze CD lub około 3.5 GB dla pliku ISO o rozmiarze DVD.
2.2. Wybieranie plików ISO
Dokładne pliki z serwera pobierania zależą od systemu i wersji Fedory, która jest pobierana. Pliki, które są potrzebne są nazwane w formie Fedora-<wersja>-<architektura>-disc<numer>.iso, gdzie "<wersja>" jest wersją Fedory, która ma zostać pobrana, "<architektura>" to architektura procesora komputera, a "<numer>" jest numerem płyty każdej instalacyjnej płyty CD. W przypadku instalacyjnej płyty DVD w nazwie pliku użyte jest DVD.
Architektura procesora komputera to zwykle i386 dla komputerów 32 bitowych, w tym rodziny procesorów Pentium oraz Athlon. Architektura x86_64 jest dla komputerów 64 bitowych, w tym rodziny procesorów Athlon 64 i Core 2 Duo. Architektura PPC jest dla komputerów PowerPC, w tym większość oferty komputerów Macintosh firmy Apple przed rozpoczęciem używania procesorów firmy Intela w modelach MacBook. Jeśli brak pewności co do architektury, system prawdopodobnie wymaga wersji i386.
Jeśli pobierana jest na przykład Fedora 13 dla komputera Pentium 4, potrzebny jest plik Fedora-i386-DVD.iso. Można również potrzebować pliku CHECKSUM do sprawdzenia, czy pliki, które pobrano są pełne i poprawne.
Proszę zauważyć, że dostępna jest także płyta Live CD Fedory. Ta płyta nie zawiera całego oprogramowania dostępnego na płycie DVD lub zestawie płyt CD, ale umożliwia wypróbowanie Fedory przed zainstalowaniem jej w komputerze. Proszę zobaczyć artykuł Obrazy Live Fedory dostępny ze strony http://docs.fedoraproject.org, aby dowiedzieć się więcej.
3. Sprawdzanie plików
Błędy mogą wystąpić podczas pobierania, nawet jeśli menedżer pobierania plików nie zgłasza żadnych. Dlatego też bardzo ważne jest sprawdzenie, czy pliki nie zostały w żaden sposób uszkodzone. Właśnie w tym celu istnieje CHECKSUM. Zawiera on jeden wiersz dla każdego z dostępnych plików ISO z kodem sprawdzającym zawartość zwanym hash obliczonym z oryginalnych plików ISO.
BitTorrent automatycznie wykonuje sprawdzanie błędów podczas pobierania. Jeśli aplikacja protokołu BitTorrent zgłasza, że wszystkie pliki zostały pomyślnie pobrane, można bezpiecznie pominąć ten krok.
Oprogramowanie firm trzecich
Projekt Fedora i firma Red Hat, Inc. nie mają kontroli nad zewnętrznymi stronami, takimi jak te przedstawione w poniższych sekcjach lub programami, które dostarczają.
3.1. Sprawdzanie w środowisku graficznym Windows
Są dostępne darmowe produkty do sprawdzania i obliczania sum kontrolnych plików, które posiadają interfejsy typu "wskaż i kliknij". Oto odnośniki do kilku z nich:
Należy postępować zgodnie z dołączonymi instrukcjami, aby zainstalować program. Po uruchomieniu programu należy użyć narzędzi selekcji do wybrania pobranych plików obrazów ISO. Wtedy należy wybrać algorytm SHA256 do obliczeń i uruchomić narzędzie. Program potrzebuje pewnego czasu do ukończenia pracy, ponieważ musi odczytać cały plik ISO.
Należy otworzyć plik CHECKSUM za pomocą edytora tekstu, takiego jak Notatnik, aby wyświetlić jego zawartość. Należy upewnić się, że suma kontrolna wyświetlana przez narzędzie je obliczające dla każdego z pobranych plików ISO dokładnie odpowiada odpowiedniej sumie w pliku CHECKSUM.
Jeśli wszystkie sumy się zgadzają, można nagrać plik ISO na płytę. Jeśli plik nie pasuje, należy pobrać go ponownie.
Program sha256sum.exe oblicza i wyświetla sumy kontrolne. Aby go użyć, należy zapisać pliksha256sum.exe do tego samego katalogu, co pliki ISO. Należy wybrać Uruchom... z menu Start i podać cmd jako nazwę programu, aby uruchomić okno wiersza poleceń. Następnie należy przejść do katalogu pobranych plików. Należy wykonać sha256sum dla każdego pliku ISO w następujący sposób:
cd "C:\Documents and Settings\Owner\My Documents\My Downloads\Fedora"
sha256sum.exe Fedora-i386-DVD.iso
Program potrzebuje pewnego czasu do ukończenia pracy, ponieważ musi odczytać cały plik ISO.
Należy otworzyć plik CHECKSUM za pomocą edytora tekstu, takiego jak Notatnik, aby wyświetlić jego zawartość. Należy upewnić się, że suma kontrolna wyświetlana przez sha256sum.exe dla każdego z pobranych plików ISO dokładnie odpowiada sumie w pliku CHECKSUM.
Jeśli wszystkie sumy się zgadzają, można nagrać plik ISO na płytę. Jeśli plik nie pasuje, należy pobrać go ponownie.
3.3. Sprawdzanie w systemie Mac OS X
Aby sprawdzić pliki, należy pobrać program HashTab, dostępny ze strony http://beeblebrox.org/.
Należy przenieść każdy plik obrazu Fedory, który ma zostać sprawdzony do programu HashTab. Należy zapisać sobie wartość SHA256, którą wyświetli program HashTab.
Należy otworzyć plik CHECKSUM za pomocą edytora tekstu, takiego jak TextEdit, aby wyświetlić jego zawartość. Należy upewnić się, że suma kontrolna wyświetlana przez program HashTab dla każdego z pobranych plików ISO dokładnie odpowiada sumie w pliku CHECKSUM.
Jeśli wszystkie sumy się zgadzają, można nagrać plik ISO na płytę. Jeśli plik nie pasuje, należy pobrać go ponownie.
3.4. Sprawdzanie w systemie Linux
Należy otworzyć emulator terminala:
na pulpicie GNOME należy nacisnąć Programy → Narzędzia systemowe → Terminal, aby otworzyć program Terminal GNOME
na pulpicie KDE należy nacisnąć Uruchamianie aplikacji Kickoff → Aplikacje → System → Terminal, aby otworzyć program Konsole
Należy zmienić na katalog, w którym przechowywane są pliki obrazów ISO, a następnie wykonać polecenie sha256sum, na przykład:
$ cd Downloads
$ sha256sum Fedora-i386-DVD.iso
Należy otworzyć plik CHECKSUM za pomocą edytora tekstu, takiego jak gedit lub kwrite, aby wyświetlić jego zawartość. Należy upewnić się, że suma kontrolna wyświetlana przez sha256sum dla każdego z pobranych plików ISO dokładnie odpowiada sumie w pliku CHECKSUM.
Jeśli wszystkie sumy zgadzają się z sumami na stronie http://fedoraproject.org/en/verify, można nagrać plik ISO na płytę. Jeśli jakiś plik nie pasuje, należy pobrać go ponownie.
4. Nagrywanie
Proces nagrywania obrazów ISO na płyty różni się w zależności od systemu operacyjnego i dostępnego oprogramowania. Ta sekcja dostarcza przewodnik po kilku popularnych narzędziach do nagrywania płyt.
Jeśli nagrywany jest zestaw płyt CD Fedory, można przetestować, czy płyty są nagrywane poprawnie i czy komputer może się z nich uruchomić zaraz po nagraniu pierwszej płyty z zestawu. Proszę zobaczyć Sekcja 5, „Następne kroki”, aby dowiedzieć się, jak uruchomić komputer z płyty Fedory. Po naciśnięciu klawisza Enter na ekranie startowym Fedory instalator zaoferuje możliwość przetestowania płyty. Jeśli zostanie wykryty problem z pierwszą płytą przed nagraniem całego zestawu, można zaoszczędzić czas i płyty. Proszę zauważyć, że opcja testowania płyt jest dostępna tylko podczas uruchamiania z płyty DVD Fedory lub pierwszej płyty CD-ROM zestawu, ale nie jest dostępna podczas uruchamiania z płyty Live CD.
4.1. Nagrywanie płyt w systemie operacyjnym Windows
4.1.1. Nagrywanie płyt w systemie Windows 7
Należy włożyć czystą, nagrywalną płytę.
Należy nacisnąć prawym przyciskiem myszy na pliku obrazu ISO i wybrać Nagraj obraz płyty.
W oknie Nagrywarka obrazów płyt systemu Windows należy sprawdzić, czy właściwy napęd został zidentyfikowany w menu Nagrywarka płyt, a następnie nacisnąć przycisk Nagraj.
4.1.2. Nagrywanie płyt w starszych systemach operacyjnych Windows
Funkcja nagrywania płyt CD wbudowana w systemy Windows XP i Windows Vista nie mogą nagrywać płyt CD z obrazów, a wcześniejsze systemy operacyjne Windows nie posiadają domyślnie zainstalowanej żadnej możliwości nagrywania płyt CD. Jeśli więc komputer ma zainstalowany system operacyjny Windows wcześniejszy niż Windows 7, wymagane jest oddzielne oprogramowanie, które potrafi obsługiwać pliki obrazów ISO. Większość oprogramowania to obsługuje, chociaż istnieją wyjątki.
Przykłady popularnego oprogramowania do nagrywania płyt CD dla systemu Windows, które mogą już być zainstalowane w komputerze to Nero Burning ROM i Roxio Creator. Jeśli używany jest system operacyjny Windows bez żadnego oprogramowania do nagrywania (lub brak pewności, czy może nagrywać płyty z plików obrazów), program InfraRecorder jest odpowiednim rozwiązaniem, dostępnym ze strony http://www.infrarecorder.org/, a także jest wolnym oprogramowaniem i oprogramowaniem open source.
Kroki wymagane do nagrania obrazów ISO na płyty za pomocą kilku popularnych aplikacji do nagrywania płyt CD są przedstawione poniżej.
4.1.2.1. Używanie programu ISO Recorder V2 Power Toy
W menedżerze plików Eksplorator należy nacisnąć prawym przyciskiem myszy na pierwszym pliku ISO Fedory.
W menu kontekstowym należy wybrać Skopiuj obraz na CD.
Proszę postępować zgodnie z krokami podanymi przez okno wyskakujące Kreator nagrywania CD.
Należy powtórzyć dla pozostałych plików ISO.
4.1.2.2. Używanie Roxio Easy Media Creator 7
Należy uruchomić Klasyczny kreator.
Należy wybrać Inne zadania.
Należy wybrać Nagraj z pliku obrazu płyty.
Należy wybrać pierwszy plik ISO Fedory i nagrać go.
4.1.2.3. Używanie programu Nero Burning ROM 5
Należy uruchomić program.
Należy otworzyć menu Plik.
Należy wybrać Nagraj obraz.
Należy wybrać pierwszy plik ISO Fedory i nagrać go.
Należy powtórzyć powyższe kroki dla każdego z pozostałych plików ISO.
4.1.2.4. Używanie Nero Express 6
Należy uruchomić program.
Należy wybrać Obraz płyty lub zapisany projekt.
Pojawi się okno dialogowe Otwórz. Należy wybrać pierwszy plik ISO Fedory. Należy nacisnąć przycisk Otwórz.
Należy ustawić prędkość nagrywania nagrywarki płyt. Optymalne ustawienia zależą od danego sprzętu.
Należy nacisnąć przycisk Dalej, aby nagrać.
Należy powtórzyć powyższe kroki dla pozostałych plików ISO.
4.2. Nagrywanie płyt w systemie Mac OS X
Należy nacisnąć prawym przyciskiem myszy lub klawiszem Control na pliku ISO. Pojawi się menu kontekstowe.
Należy nacisnąć Otwórz za pomocą → Narzędzie obsługi dysków.
W oknie Narzędzie obsługi dysków należy nacisnąć na plik ISO, a następnie na ikonie Nagraj na pasku narzędziowym. Pojawi się okno Nagranie płyty na.
Należy włożyć czystą, nagrywalną płytę.
Należy nacisnąć przycisk Nagraj. Po ukończeniu nagrywania, komputer wysunie płytę gotową do użycia.
4.3. Nagrywanie płyt w systemie Linux
4.3.1. Nagrywanie płyt w środowisku GNOME
Asystent CD/DVD jest oprogramowaniem do nagrywania płyt zintegrowanym z pulpitem GNOME.
Należy nacisnąć prawym przyciskiem myszy na pobrany plik obrazu ISO. Pojawi się okno dialogowe Zapisanie na płycie.
Należy nacisnąć przycisk Zapisz. Asystent CD/DVD zażąda włożenia płyty, a następnie nagra plik obrazu na płytę.
4.3.2. Nagrywanie płyt za pomocą programu K3b
K3b jest domyślnym oprogramowaniem do nagrywania płyt dla środowiska KDE.
Należy nacisnąć Uruchamianie aplikacji Kickoff → Aplikacje → Multimedia → Nagrywanie płyt CD i DVD, aby uruchomić program K3b.
Należy nacisnąć Narzędzia → Nagraj obraz płyty CD, aby nagrać płytę CD lub Narzędzia → Nagraj obraz ISO płyty DVD, aby nagrać płytę DVD. Pojawi się okno dialogowe Nagranie obrazu płyty CD lub Nagranie obrazu ISO1660 na płytę DVD.
Należy użyć przycisku obok pola Obraz do nagrania, aby odnaleźć plik obrazu ISO.
Należy włożyć czystą płytę, a następnie nacisnąć przycisk Rozpocznij. Program K3b nagra plik obrazu na płytę.
4.3.3. Nagrywanie płyt za pomocą programu Brasero
Brasero jest oprogramowaniem do nagrywania płyt dołączonym do wielu dystrybucji systemu Linux, w różnych środowiskach.
Należy uruchomić program Brasero.
Należy nacisnąć przycisk Nagraj obraz.
Należy nacisnąć przycisk Proszę nacisnąć tutaj, aby wybrać obraz i odnaleźć pobrany plik obrazu ISO.
Należy włożyć czystą płytę, a następnie nacisnąć przycisk Nagraj. Program Brasero nagra plik obrazu na płytę.
5. Następne kroki
Aby uruchomić komputer z płyty DVD lub CD, które właśnie utworzono:
Należy włożyć płytę DVD lub pierwszą płytę CD, a następnie wyłączyć komputer z płytą ciągle znajdującą się w napędzie.
Należy ponownie uruchomić komputer. Po jego uruchomieniu należy poczekać na komunikat, który mówi o klawiszu, jaki należy nacisnąć, aby wybrać urządzenie startowe. Klawisz różni się w zależności od komputera, ale na wielu systemach jest to F12, F2, F1, Esc lub Delete. Należy nacisnąć wymagany klawisz i wybrać napęd CD lub DVD, który zawiera płytę.
Jeśli komputer nie oferuje menu startowego, a ekran startowy Fedory nie pojawia się krótko po uruchomieniu komputera, być może wymagana jest zmiana sekwencji startowej komputera w BIOS-ie. Proszę zobaczyć dokumentację komputera, aby uzyskać instrukcje. Szczegóły tej procedury znacznie różnią się na różnych komputerach.
Kiedy pojawi się ekran startowy Fedory, można kontynuować instalowanie Fedory. Proszę zobaczyć Krótki podręcznik instalacji Fedory 13, aby uzyskać podstawowe instrukcje dla większości komputerów stacjonarnych i laptopów lub Podręcznik instalacji Fedory 13, aby uzyskać pełny zestaw instrukcji dotyczących instalacji. Oba dokumenty są dostępne ze strony http://docs.fedoraproject.org.
6. Opinie są mile widziane
Jeśli użytkownik odnalazł błąd typograficzny w tym podręczniku lub ma pomysł, jak go ulepszyć, powinien się z nami skontaktować. Prosimy wysłać raport w Bugzilli: http://bugzilla.redhat.com/bugzilla/ w produkcie Fedora Documentation.
Wysyłając raport błędu proszę upewnić się, że wspomniano identyfikator podręcznika: readme-burning-isos
Jeśli użytkownik ma sugestie, jak ulepszyć dokumentację, prosimy aby postarał się być jak najbardziej szczegółowy opisując swój pomysł. Jeśli odnaleziono błąd, prosimy dołączyć numer sekcji i pobliską cześć tekstu, aby można było go łatwo odnaleźć.